Bangkok ồn ào như console log chạy hết công suất, nhưng vẫn có những khoảng lặng để một dev ngẫm về đời code. Với Dev ở xứ chùa vàng, mọi món ăn đều có ẩn dụ, mọi deadline đều có vị cay, và mỗi dòng code đều có cơ hội “lên dĩa” đẹp như xôi xoài chuẩn vị.
Sau hai năm sống và làm việc nơi đây, tui rút ra điều này: muốn sống khỏe trong nghề, hãy cân bằng giữa sự tinh khiết của thuật toán và sự hỗn mang sáng tạo của những bản hack. Mời bạn lướt qua nhật ký nhỏ này trước giờ build tiếp.
Phần 1: Xôi Xoài — sự tinh khiết của một thuật toán hoàn hảo
Xôi xoài gồm ba phần, không hơn không kém: xôi nếp dẻo thơm, xoài chín vàng, và sốt cốt dừa béo ngậy. Mỗi phần phải chuẩn vị, kết hợp hài hòa, thiếu là “toang”. Đó cũng là mô hình cho một hệ thống đẹp: ít thành phần, rõ vai, kết nối mượt. Muốn tìm hiểu văn hóa ẩm thực Thái, bạn có thể xem cẩm nang du lịch Thái Lan.
Xôi nếp là backend vững chắc, nóng và dẻo, giữ nhịp cho toàn bộ trải nghiệm. Xoài chín là frontend, vừa nhìn đã “mlem”, mượt và tươi. Sốt cốt dừa là middleware và UX, tạo cảm giác tròn vị. Bài học rút gọn: clean code, clean arch, vừa đủ mà tinh tế — đúng kiểu Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Phần 2: Hủ Tiếu Xào — hỗn độn sáng tạo của quá trình debug
Một chiếc chảo nóng là production, nơi mọi thứ diễn ra như bão. Hủ tiếu, hải sản, trứng, ớt, tỏi, rau thơm và nước sốt đậm đà xoay như vòng quay event loop. Bạn nếm vị cay của deadline, ngửi mùi khét của crash, và cảm nhận nhịp tay đảo đều như runbook sống.
Legacy code là hỗn hợp gia vị bí ẩn. Function khó hiểu, biến đặt tên tùy hứng, logic tầng tầng lớp lớp. Dev là đầu bếp, vừa nêm vừa cứu bếp khỏi cháy. Khi mọi thứ hòa quyện, root cause lộ diện, bug được fix, cảm giác sướng như đưa món ăn “chín tới” lên bàn. Tụi tui gọi đó là niềm vui của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Phần 3: Cân bằng hai thế giới — bí kíp để không “cháy” giữa Bangkok
Greenfield project thì theo tinh thần xôi xoài: kiến trúc rõ ràng, tiêu chuẩn nghiêm, code review mượt. Legacy system thì bật mode hủ tiếu xào: linh hoạt, rollback đúng lúc, chấp nhận đảo đều tay cho đến khi hết mùi khét. Đó là cách sống còn của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Trong đời sống, sáng yên ả như nếp dẻo dành cho refactor và viết test. Đêm cay xè như ớt dành cho hotfix và pager rung bần bật. Giữ nhịp thở đều, biết khi nào nêm, khi nào hạ lửa — bạn sẽ qua mùa deadline với nụ cười. Đó là bí kíp của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Những nguyên tắc “ăn chắc mặc bền” của dev xa xứ
– Code như nấu ăn: chuẩn bị nguyên liệu kỹ (spec, schema, test plan) trước khi bật bếp.
– Đừng sợ món khó: chia nhỏ, nêm nếm từ tốn, test từng lớp cho tới khi vừa miệng.
– Log vừa đủ: thơm tho để lần dấu, đừng nồng nặc khiến mọi người chảy nước mắt.
– Tôn trọng bếp chung: lint, format, CI như nội quy quán; tui không phá mood đồng đội đâu.
– Giữ sức: ngủ đủ, uống nước, rảnh thì ra chợ đêm tản bộ cho tỉnh người.
Thành phố dạy gì cho dân code?
Bangkok dạy tui về nhịp: lúc nhanh như BTS lướt qua trạm, lúc chậm như dòng Chao Phraya về đêm. Ở chợ đêm, tui thấy hệ thống event-driven hoạt động trơn tru giữa tiếng nhạc và mùi đồ nướng. Cả thành phố giống một kiến trúc microservices, dịch vụ nào cũng có vai, cùng scale khi trời tối. Đọc thêm bối cảnh thị trường tại VnExpress và Tuổi Trẻ.
Quan trọng hơn cả: người Thái biết tận hưởng. Giữa sprint hối hả, họ vẫn biết ngồi xuống ăn một đĩa xôi xoài cho trọn vị, rồi mới debug tiếp. Đó là bài học mềm mà mọi Dev Ở Xứ Chùa Vàng sớm muộn cũng gật gù. Bọn tui học được cách bình tĩnh giữa dòng chảy.
Một chút checklist cho dự án tiếp theo
– Khởi tạo repo: chuẩn hóa branch, commit convention, và bật CI sớm.
– Thiết kế schema, boundary, và hợp đồng API trước khi lăn vào code.
– Viết test vui vẻ: unit trước, integration sau, e2e khi dòng chảy ổn.
– Observability đủ bộ: log, metrics, trace để không mò mẫm trong đêm.
– Review tử tế: chậm một nhịp nhưng bền ba chặng, tui nói thật.
FAQ
Dev Ở Xứ Chùa Vàng có khó hòa nhập không?
Không quá khó. Cứ lịch sự, đúng hẹn, làm được việc, học vài câu tiếng Thái là ổn.
Nên theo “xôi xoài” hay “hủ tiếu xào” khi bắt đầu?
Dự án mới thì xôi xoài: sạch, gọn, rõ kiến trúc. Legacy hoặc khẩn cấp thì hủ tiếu xào: linh hoạt, nhưng vẫn có kỷ luật.
Có cần cầu toàn không?
Cần, nhưng đúng chỗ. Kỹ lưỡng với kiến trúc và dữ liệu; linh hoạt ở delivery và debug.
Kết bài
Ẩm thực đường phố Bangkok dạy tui một chữ: linh hoạt. Một dev giỏi không chỉ viết code đẹp như thơ, mà còn đủ bình tĩnh để xử lý những chảo hỗn độn đang sôi. Dù theo đuổi sự tinh khiết của xôi xoài hay vật lộn với hủ tiếu xào, mục tiêu cuối cùng vẫn là một sản phẩm khiến người dùng thốt lên: “Aroy mak!”. Tới đây, tui rót thêm ly trà đá, mở IDE, và tiếp tục viết những dòng code biết kể chuyện.
Nhật ký một ngày làm việc của tui
7:30 — Tui lướt BTS đến văn phòng, kịp mua ly trà sữa ít đường. 8:30 — Daily standup gọn nhẹ, mỗi người một phút, không thuyết trình marathon. 9:00 — Code focus: tắt thông báo, bật nhạc lo-fi, đẩy một nhánh feature nhỏ. 11:30 — Ăn trưa ở quán hẻm, dặn cô chủ bớt cay, mà vẫn cay. Đó là nhịp sống của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
13:30 — Pair programming, chia màn hình, nhận ra bug nhỏ chui sau một điều kiện. 15:00 — Review PR, trả lời tử tế, không “ném đá”. 17:30 — Đi bộ ra chợ đêm, mua xôi xoài, ngồi ghi vài dòng nhật ký nghề. 20:00 — Về nhà, đọc thêm tài liệu và dọn inbox gọn gàng. Một ngày bình thường của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Stack và công cụ tui dùng hằng ngày
Backend: Node.js/NestJS cho dịch vụ gọn gàng, Postgres làm bạn đồng hành, Redis giữ nhịp cache. Frontend: React/Next, TypeScript cho chặt chẽ, Tailwind cho nhẹ tay. DevOps: Docker, kèm CI/CD trên GitHub Actions. Observability: OpenTelemetry, Prometheus, Grafana, Sentry, đủ bộ để không mò mẫm trong đêm. Stack này giúp Dev Ở Xứ Chùa Vàng làm việc hiệu quả.
Quy tắc nhỏ: mở ticket trước khi đụng code lớn, ghi chú quyết định kỹ thuật, và luôn có test. Khi mọi thứ có đường đi, tui nhàn đầu hơn. Lúc đó, cảm hứng sáng tạo mới lên, không bị dắt mũi bởi lỗi vặt. Nhịp của Dev Ở Xứ Chùa Vàng là vậy: kỷ luật mà thoáng đãng.
War stories: ba lần debug căng cực
Lần một: memory leak sau mỗi đợt flash sale. Dấu vết dẫn về một listener không dọn, hóa ra do một thư viện third-party cũ. Cập nhật phiên bản, thêm guard, leak biến mất. Bài học: đừng “pin” phiên bản quá lâu, và nên bật cảnh báo sớm. Kinh nghiệm quý báu cho Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Lần hai: transaction deadlock ở Postgres do một batch job chạy lệch giờ. Cách xử: thay đổi isolation level và sắp xếp lại thứ tự cập nhật. Đặt lịch job vào cửa sổ yên ả, crash giảm hẳn. Bài học: quan sát nhịp giao dịch như quan sát nhịp chợ. Dev Ở Xứ Chùa Vàng học được cách đọc nhịp hệ thống.
Lần ba: sự cố cache đẩy dữ liệu cũ cho người dùng VIP. Root cause là TTL quá dài và key không đủ đặc tả. Sửa key strategy, rút TTL, thêm bust khi đổi trạng thái. Bài học: cache là con dao hai lưỡi, phải kiểm soát bằng quy tắc rõ ràng. Kẻo Dev Ở Xứ Chùa Vàng lại mất ngủ.
Văn hóa làm việc: nhịp nhanh nhưng ấm áp
Ở công ty tui, nhịp làm việc nhanh nhưng không gắt. Họp đúng giờ, nói ngắn gọn, và tôn trọng không gian tập trung. Khi có khúc mắc, tụi tui mở bảng trắng, vẽ flow, thống nhất cách đo. Không đổ lỗi, chỉ tìm giải pháp. Đó là thứ làm tui thấy gắn bó như một Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Manager hay hỏi: “Giúp gì để bạn chạy nhanh mà không hụt hơi?”. Câu hỏi nghe nhỏ nhưng ấm. Nó thay đổi cách tui tổ chức công việc và cả sự tử tế khi review PR. Văn hóa nâng nhau lên làm team khỏe hơn, sprint nào cũng có kết quả rõ ràng. Tinh thần Dev Ở Xứ Chùa Vàng cứ thế lớn dần.
Chi phí sống và nhịp sinh hoạt
Bangkok không quá đắt nếu bạn biết chọn khu ở và thói quen chi tiêu. Tui ở gần trạm BTS cho tiện đi lại, ăn uống thì xoay quanh các quán hẻm. Cuối tuần, tụi tui rủ nhau đi chợ đêm, thử món lạ, ghi thêm vài ý tưởng cho sản phẩm. Cuộc sống dễ chịu giúp tui giữ nhịp làm việc ổn định. Đó là lợi thế của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Chi phí lớn nhất thường là nhà ở và di chuyển. Tui cân bằng bằng cách nấu ăn vài bữa, tập thể dục ở công viên, và đặt mục tiêu tiết kiệm nhỏ mỗi tháng. Nghe đơn giản nhưng đủ để không căng túi, mà vẫn có dư cho sách và khóa học. Cách sống thông minh của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Mẹo năng suất: nhỏ mà có võ
– Timebox công việc: 50 phút tập trung, 10 phút thả lỏng.
– Dọn inbox mỗi ngày: gắn nhãn, hẹn giờ nhắc lại, không để email ngập đầu.
– Checklist cho mỗi PR: test, docs, snapshot ảnh chụp màn hình nếu là UI.
– Một sổ tay riêng cho ý tưởng: ghi liền tay, đừng chờ “rảnh rồi tính”.
– Tự động hóa việc lặp lại: script nhỏ hôm nay, tiết kiệm giờ lớn ngày mai.
Khi các thói quen này bám rễ, tụi tui giảm được thời gian trôi vô ích. Năng lượng còn lại dành cho sáng tạo và học thứ mới. Đó là cách tui giữ phong độ, đúng chất Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Cộng đồng và meetup
Cuối tháng, tụi tui có meetup nhỏ ở quán cà phê gần Siam. Chủ đề xoay quanh testing, kiến trúc dịch vụ và câu chuyện đời dev xa nhà. Mỗi buổi, có người kể một ca “khó nhằn”, chia sẻ cách gỡ. Cộng đồng nhỏ nhưng nhiệt, giúp nhau lên tay không cần “giáo điều”. Tham khảo thêm hướng dẫn nghề nghiệp trên Forbes. Đó là tinh thần của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Tụi tui cũng mở góp bộ tài liệu mở: pattern, guideline, template PR, và cách viết issue rõ ràng. Ai mới vào đọc một vòng là có thể bắt nhịp ngay. Niềm vui nho nhỏ là thấy người sau đỡ loay hoay, còn người trước thì học cách truyền lửa bền bỉ. Cộng đồng Dev Ở Xứ Chùa Vàng luôn sẵn sàng chia sẻ.
Bài học từ thất bại
Có project tui push quá nhanh vì nghĩ “fix nhẹ thôi”, ai ngờ chạm nhầm đường data pipeline. Một buổi tối dài thở dốc. Sau đó, team thống nhất nguyên tắc: không có “fix nhẹ” ở giờ cao điểm, rollback script phải luôn sẵn sàng, và check-list phát hành phải có chữ ký của hai người. Bài học đắt giá cho Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Có lần khác, tui cố “ôm hết” vì sợ làm phiền người khác. Kết quả là trễ tiến độ và mệt rã rời. Bài học: làm team là phải chia sẻ, nhờ giúp đỡ sớm, và nói thật về rủi ro. Khi mọi người cùng nhìn về một hướng, đường dài bỗng nhẹ tênh. Tui lớn lên nhờ những cú vấp ấy, đúng nghĩa Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Nếu bạn muốn đọc series trải nghiệm chi tiết hơn, rẽ qua Dev Ở Xứ Chùa Vàng để xem thêm các câu chuyện mới.
Một ngày dở khóc dở cười với khách hàng khó tính
Sáng thứ Hai, tui nhận brief cập nhật tính năng thanh toán. Yêu cầu nghe đơn giản mà hóa phức tạp: thêm phương thức mới, nhưng không đổi luồng cũ, lại phải giữ số liệu báo cáo y như trước. Tụi tui ngồi vẽ flow, phát hiện ba điểm xung đột. Lúc này, bình tĩnh quan trọng hơn tốc độ. Từng giả thuyết được đưa ra, thử nhanh trên môi trường staging, và ghi lại ảnh chụp số liệu để đối chiếu sau.
Trưa, khách nhắn gấp: “Đẩy sớm giúp mình với!”. Tui giải thích rủi ro, đưa hai phương án: một nhanh nhưng có khả năng vỡ báo cáo, một chậm hơn nhưng an toàn. Cuối cùng, khách chọn an toàn. Chiều, chúng tui tạo migration nhỏ, viết test bảo vệ nút thắt, rồi mới bật cờ tính năng. Tối, đối chiếu dashboard thấy số khớp. Một ngày mệt nhưng đáng. Tui ghi thêm một dòng vào sổ tay của Dev Ở Xứ Chùa Vàng: “Nhanh mà vỡ thì vẫn là chậm”. Đó là triết lý sống của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Refactor như chăm một khu vườn
Một codebase cũng như khu vườn nhỏ. Bạn không thể trồng hết mọi thứ trong một ngày, nhưng có thể tỉa dọn từng góc, nhổ cỏ, và bón phân đúng lúc. Tui chọn một module lâu ngày không ai chạm đến. Đầu tiên là viết vài bài test để giữ nhịp. Tiếp theo, thay tên biến khó hiểu bằng tên rõ nghĩa. Rồi gom các hàm lẻ tẻ vào một service có trách nhiệm rõ ràng.
Mỗi lần refactor, tui cố giữ thay đổi nhỏ, commit gọn và mô tả rõ ràng. Khi gặp khối logic phức tạp, tui viết lại bằng ngôn ngữ đời thường trong chú thích trên PR, để đồng đội đọc là hiểu ngay. Sau vài tuần, khu vườn trông khác hẳn: đường đi lối lại rõ ràng, ít cỏ dại, nhiều chỗ để trồng mới. Tui thấy khỏe đầu, và cả team cũng cảm ơn. Đó là niềm vui nhỏ của Dev Ở Xứ Chùa Vàng giữa mùa sprint bận rộn.
Giữ sức khỏe tinh thần trong mùa deadline
Tui từng nghĩ chỉ cần cố thêm chút là ổn, nhưng cơ thể không đồng ý. Sau một đợt chạy nước rút, tui bắt đầu đau đầu, mất ngủ. Từ đó, tui đặt vài nguyên tắc: không họp sau 7 giờ tối, cuối tuần không check email trừ khi có sự cố P1, và mỗi ngày phải có 30 phút đi bộ. Những việc nhỏ nhưng giữ tui tỉnh táo, tránh dính lỗi vớ vẩn khi code.
Khi stress lên cao, tui viết ra ba dòng: vấn đề là gì, có thể làm gì ngay, và ai có thể hỗ trợ. Chia nhỏ nỗi lo, tui thấy đỡ ngợp. Team tui cũng có “giờ không thông báo” để mọi người tập trung. Những thói quen này khiến tụi tui làm việc tốt hơn, đúng nghĩa Dev Ở Xứ Chùa Vàng: bền bỉ mà không kiệt sức.
Sổ tay tiếng Thái cho dev
Tụi tui đùa rằng một số bug được giải bằng nụ cười và vài câu tiếng Thái. “Sawasdee krub/ka” để chào, “Khop khun” để cảm ơn, “Mai pen rai” để nói không sao đâu. Những câu đơn giản phá băng trong các buổi họp với đối tác nội địa. Gần gũi hơn, việc phối hợp trơn tru hơn, feedback cũng nhẹ nhàng hơn.
Tui ghi chú các thuật ngữ kỹ thuật theo hai ngôn ngữ để tránh hiểu nhầm. Ví dụ, “triển khai có kiểm soát” đi cùng “progressive rollout”, “cờ tính năng” đi với “feature flag”. Khi mọi người hiểu nhau rõ ràng, tiến độ nhanh hơn hẳn. Đó là mẹo sống khỏe của Dev Ở Xứ Chùa Vàng.
Kế hoạch 90 ngày: từ làm quen đến bay đường dài
30 ngày đầu: hiểu sản phẩm, viết test đầu tay, sửa bug nhỏ để học hệ thống. 60 ngày tiếp theo: đề xuất cải thiện nhỏ, tối ưu truy vấn, thêm metrics để quan sát. 90 ngày: dẫn một nhánh tính năng, viết tài liệu, tổ chức một buổi chia sẻ nội bộ. Mỗi giai đoạn đều có mục tiêu rõ, không ôm đồm.
Tui cũng đặt OKR cá nhân: chất lượng code, hợp tác đội nhóm, và học kỹ năng mới. Qua ba tháng, tui thấy tự tin hơn, đủ lực để “bay đường dài”. Đó là lúc Dev Ở Xứ Chùa Vàng không còn lạ nước lạ cái, mà trở thành một phần của guồng máy, vẫn giữ được chất riêng của mình.
